среда, 1 марта 2017 г.

Իմ ուսումնական պլանը

Այս տարվա ուսումնական պլանը շատ է փոխվել: Կան և՛ թերություններ, և՛ առավելություններ: Ազատ ժամանակ շատ ենք ունենում, կարողանում ենք հասցնել պարապել և ուսումնասիրել մեզ հետաքրքող թեմաները: Այս տարի ես ոչ մի տեղ չեմ ընդունվելու, ու իմ ամբողջ ժամանակը իմն է` կարդում եմ, պարում եմ, իսպաներեն եմ սովորում, խորացնում եմ անգլերենի և հայերենի գիտելիքները, այցելում եմ մարզասրահ ու ճամփորդում եմ: Չկա խանգարող, կաշկանդող ոչ մի բան: Բարձրագույն ուսումնական հաստատություն ընդունվելը ինձ համար այս պահին չեմ դարձրել գերնպատակ, որովհետև ապագայի հետ կապված ծրագրերս շատ-շատ են և բազմազան: Ուզում եմ ճիշտ կողմնորոշվել և ճիշտ ու խելացի ընտրություն կատարել: Այս անհատական ուսումնական պլանը ինձ ճիշտ որոշումներ ընդունելու, իմ ժամանակը ճիշտ տնօրինելու, ազատ ու անկաշկանդ ապրելու հնարավորություն ընձեռեց: Բայց, ինչպես ցանկացած շրջանավարտ մտածում եմ ավանդական վերջին զանգի, ավարտական երեկոյի մասին: Այնքա՜ն տարբեր են բոլորիս ուսումնական պլանները, այնքա՜ն բազմազան, որ քիչ ենք կարողանում հանդիպել ու ինչ-որ հարցեր քննարկել, միասնական որոշումներ կայացնել...

суббота, 25 февраля 2017 г.

Ջերմուկյան պատում Մարեկ Շեքից

My Armenian School Trip Last week, the school where I work as a local development coach arranged a two-day trip to Jermuk. Thanks to the hospitality of our principal Marta Asatryan, I had an amazing chance to explore another part of Armenia. Jermuk is a mountain spa town in the southern Armenian province of Vayots Dzor, 170 km away from Yerevan. As I know, the local Spa was a popular destination during the Soviet era and nowadays is still famous for its hot springs and mineral water brands bottled in the town. Together with the students, we have visited the Jermuk mineral water factory. It was an interesting experience to observe how it produced one of the most popular mineral waters in Armenia. The next day with the beautiful sunny weather, we enjoyed all the beauty of the local nature.

Дальше »

вторник, 21 февраля 2017 г.

Անտես զանգերի կարկաչն եմ լսում….

Երբ ուզում եմ կտրվել առօրյայից, գնալ երազանքների աշխարհ, կարդում եմ Վահան Տերյան: Տերյանն այն բանաստեղծն է, ով ստիպեց, այո՛ ստիպեց ինձ սիրել աշունը, աշնան անձրևը, անձրևի ամեն մի կաթիլը, աշնան խաղաղությունը, հանգստությունը, տերևների շրշյունը, փողոցների ամայությունը, մի խոսքով` այն ամենը, ինչ կոչվում է աշուն: Տերյանն իմ «աշնան» բանաստեղծն է:
Տերյանի բանաստեղծություններն ընթերցելիս հոգումս կարծես անդորր է իջնում, ու հասկանում եմ`

Дальше »

суббота, 10 декабря 2016 г.

Գուրգեն Մահարի

Գուրգեն Մահարի.ՍԵՐ ԱՌ ԵՐԵՎԱՆ

https://elenasargsyan.wordpress.com/2013/01/20/գուրգեն-մահարի-սեր-առ-երեվան/

https://elenasargsyan.wordpress.com/2013/01/22/գուրգեն-մահարի-2/

1920-ական թթ. հայ գրականություն մտավ մի երիտասարդ բանաստեղծ, որը գրում էր քնարական լավ բանաստեղծություններ և Չարենցի մտերիմն էր: Այդքանն արդեն բավական էր, որ նա շահեր ընթերցողների համակրանքը: Բայց շուտով նա հրապարակելու էր նաև իր արձակը և շատ պատվավոր տեղ էր գրավելու ժամանակի գրականության մեջ: Այդ երիտասարդ գրողը ն էր:

Նրա իսկական անունը Գուրգեն Աճեմյան էր: Ծնվել էր Վան քաղաքում 1903թ. և մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմն ու հայոց Ցեղասպանությունը ապրել էր շատ թե քիչ անհոգ մանկություն: Բայց պատերազմը փոխեց ինչպես ամբողջ արևմտահայության, այնպես էլ վանեցիների ճակատագիրը: Երբ թարքերը հարձակվեցին Վանի վրա, նրանք քաջաբար պաշտպանվեցին մինչև ռուսական զորքերի և հայ կամավորների Վան հասնելը և փրկվեցին կոտորածից: Բայց հետո ռուսական զորքերը նահանջեցին, նրանց հետ ստիպված Վանից հեռացան և վանեցիները: Գուրգենը ճանապարհին կորցրեց իր հարազատներին և ուրիշ փախստականների հետ հասավ Արևելյան Հայաստան: Այստեղ նա ապրեց որբանոցներում, հետո գտավ կենդանի մնացած մորը և մյուս հարազատներին: Տատը, որին այնքան սիրում էր, մահացել էր գաղթի ճանապարհին: Հետո Մահարին սիրով ու հումորով տատի մասին պատմում է իր «Մանկություն» վիպակում: Որբանոցում է ծանոթանում Եղիշե Չարենցի հետ: Այստեղ էլ սկսում է գրել առաջին բանաստեղծությունները: Որբանոցային կյանքի և հետագա թափառումների մասին Մահարին պատմում է «Պատանեկություն» վիպակում: Դրանք շատ դժվար տարիներ էին ինչպես Գուրգենի և նրա նման ամեն ինչ կորցրած հազարավոր հայ երեխաների, այնպես էլ ամբողջ հայ ժողովրդի համար: Արևմտահայության մի մասը սպանվել էր թուրքերի ձեռքով, մյուս մասը գաղթել էր զանազան երկրներ: Շատ-շատերը ապաստան էին գտել Արևելյան Հայաստանում, որը պատերազմի մեջ էր Թուրքիայի հետ: Աղքատություն, սով, համաճարակներ, սրանք այն տարիներին տարածված էին Հայաստանում: Այդ բոլորը Մահարին նկարագրում է «Պատանեկության» մեջ:

Այդ դժվար տարիներին հաջորդեցին խաղաղության և շինարարության տարիներ: Մահարին դարձավ գրական կյանքի եռանդուն մասնակիցներից մեկը. գրում էր բանաստեղծություններ, պատմվածքներ, վիպակներ, լույս ընծայեց մի շարք գրքեր: Նրան հռչակ բերեցին հատկապես «Մանկություն» և «Պատանեկություն» վիպակները, բանաստեղծությունների «Մրգահաս» ժողովածուն: Բայց նրա կյանքի և ստեղծագործության բնականոն ընթացքը ընդհատվեց աքսորով: 1936-ին շատ գրողների, մտավորականների և հասարակ մարդկանց հետ նրան էլ անհեթեթ մեղադրանքով ձերբակալեցին և աքսորեցին հյուսիս, հետո Սիբիր: Նրան ազատեցին միայն Ստալինի մահից հետո, 1953-ին: Մահարին վերադարձավ Երևան, գրեց բազմաթիվ նոր գործեր` «Ծաղկած փշալարեր» վիպակը աքսորի տարիների մասին, «Այրվող այգեստաններ» վեպը իր հայրենի Վանի, նրա կենցաղի և ճակատագրի մասին, պատմվածքներ, պիես, բանաստեղծություններ, հուշեր: Գուրգեն Մահարին մահացավ 1969 թվականին:

ՊԱՐՈՒՅՐ ՍԵՎԱԿԻ ԱՆՀԱՅՏ ՆԱՄԱԿԸ ԳՈՒՐԳԵՆ ՄԱՀԱՐՈՒ

Հերթական (գուցե` վերջի՞ն…) անգամ,
ապագա հրատարակիչներին պարտքս
նվազեցնելու համար, անցա Գուրգեն Մահարու նամականու հատորների ընթերցմանն ու ծանոթագրությունների խմբագրմանը եւ այդ կապակցությամբ հավաքածս նամականու թղթապանակի (տես` նամակադարան…) թերթատմանը:

Հանդիպելով « Գուրգեն Խան, սիրելի, սիրելի՜՜՜… » երկարացման նշաններով սկզբնատողին եւ ձեռագրից ճանաչելով Պարույր Սեւակին, ես այն նույնացրի «գոց» արտասանվող երկու նամակներից մեկի հետ եւ այն է` ուզում էի դնել ձախ եւ անցնել առաջ, երբ ինչ-որ բան գրավեց ուշադրությունս: Սկսեցի կարդալ աճող հետաքրքրությամբ եւ… — Տղա՛, գտա՜,- կբացականչեր հին աշխարհի մեծ գիտնականը, եթե միայն բախտ ունենար Վանում ծնվելու: Նամակը հայտնի չէ գրական աշխարհին: Թե որտեղից են ընկել իմ մոտ այդ լուսապատճենահանված էջերը, հիմա չեմ կարող ասել, բայց վստահ եմ, որ այն չի պատկանում Ե. Չարենցի անվան գրականության թանգարանում պահվող զույգ նամակների թվին:

Նամակը լավն է, բայց ոչ «անկյունաքարային»: Սկզբում մտածեցի այն պարզապես օգտագործել ծանոթագրություններում, բայց հետո նպատակահարմար գտա իմ «հայտնագործության» հետ ծանոթացնել եւ
ընթերցողին, մանավանդ որ այդ օրերի Մահարու գրած եւ ստացած նամակները
լրացուցիչ լույս են սփռում Սեւակի նամակում շոշափվող մեծ ու փոքր

իրադարձությունների վրա:

***

1961 թվական: Ամառ: Շատերն են արդեն թողել Երեւանը ամառային շոգերին չհանդիպելու համար: Նրանց թվում է Մահարին, որը սիբիրյան «տուրից» հետո ոչ մի ամառ չի մնացել Երեւանում: Ամառը հարմար է նաեւ «ազգամիջյան բարեկամական կապերի ամրապնդման համար»: Մոսկվայում հունիսի 16-ից նախատեսվում են հայկական պոեզիայի օրեր: Միջոցառումը շարքային չէ: Հայ ընտրյալներին սպասում է «պտույտ մը» Ռուսաստանի քաղաքներով:
Մեկնողների ցուցակ ընկնելու համար սկիզբ են առնում ներհակ գործընթացներ: Տեղերը սահմանափակ են: Պայքարի թոհուբոհում գրեթե աննկատ է անցնում Վահագն Դավթյանի «հրաժարիմքը»……

Վերջապես խումբը ձեւավորվում է: «Զոհերն» անխուսափելի են: Ինչպես Պալանկայից Մահարին հարցրեց իր նամակագիրներին, մենք էլ տանք «ովքե՞ր են խմբում» եւ «ո՞ւմ չեն տարել» հարցերը եւ կարդանք պատասխանները:

Սկսենք աննշան կրճատումներով հենց Սեւակի նամակից, որը գրվել է հունիսի 24-ին` Լենինգրադից.

«Գուրգեն Խան, սիրելի, սիրելի՜՜՜.

Երեւի մտածում ես, որ ինձնից էլ «բան դուրս չեկավ»:

Մեղավորը ես չեմ, այլ… պարագաները:

Նամակներդ երկա՜ր սպասել էին ինձ — գյուղում էի [1]:

Երբ ստացա` ամենայն լրջությամբ մի քանի անգամ հրաժարվեցի, բայց վերջում «не выдержала душа поэта» [2] եւ — համաձայնվեցի ընկերանալ ընկերներիսՄոսկվա-Յարոսլավ-Լենինգրադ երթուղով:

Օրերը խիտ էին, լեցուն անհանդիպում հանդիպումներով եւ հանդիպումներով հանդիպակաց, կոնյակով եւ հանքային ջրերով, արեւով ու անձրեւով:

Հիմա Լենինգրադն ենք: Իր յուրահատուկ եղանակով: Բոլորը դրսումն են: Ես` անկողնումս: Բայց — ավա՜ղ. ոչ թե «ման գալ»-ուց հետո, այլ պարզապես մրսած-
հիվանդ եմ:

Սպասում եմ արեւի եւ առողջության:

Հին հարցերիդ պատասխանեմ:

Երեւանում ուշադրության արժանի ոչ մի բան չկա(ր):

«Հոդվածիկդ» վաղուց տպված է []:

Գիրքս, քո ստորագրությունից հետո էլ, չտպեցին — հետաձգեցին 62-ին [4]:

Նույնը` Համոյի հետ:

Ինչու` չհասկացանք:

Նաիրու հոբելյանը անցավ սառն ու պաշտոնական:

Սեւունցի հոբելյանին, разумеется, չկայի…

Քո հոբելյանը կլինի շուտով եւ… սրտառուչ բառերի փնտրտուք չի լինի…

Իմ հոբելյանը… երկրորդ օրն է, ինչ նշում եմ իմ հոբելյանը` պառկած մահճակալիս մեջ եւ ոչ թե վրա (ճիշտը` «…ին» — «մահճակալին) [5]:

Ընկերս նաեւ N (համար)ակիցս, նախկին մրցանակակիր եւ այժմյան բեղակիր Գեւորգ Էմինը (նույն ինքը Գէորգ Եմին), ինձ մենակ թողած` ի՞նչ է տալիս, ի՞նչ է
առնում` չգիտեմ: Բայց կարեւորն է այն, որ մեր երկկողմյան համաձայնությամբ, մի քանի օր հետո, երբ մենակ մնանք, այսինքն ճամբա գցենք մեր արյունա-գրչա-հյուրանոցակիցներին, կջանանք շատ բան տալ եւ համապատասխան բան
առնել…

Եվ, հավանաբար, մեկ անգամ էլ անհանգստացնենք քեզ մեր ծուռտիկ-մուռտիկ
ձեռագրով:

Որ «ծերությունիցդ» ջահելություն ես սարքել եւ մեզ ձեռ ես առնում — շատ լավ ես անում:

Որ մենք նույնը հիմա չենք կարողանում անել — չհասկացա՜……

Հա, մոռացա նշել, թե ովքեր ենք եկել: Նաիրին, Գեղամը, Էդուարդը, Էմինը, Համոն, Սիլվան, Մարոն, Գրիշան, Հրաչիկը, Դարբնին, Հակոբը, Վերան (քոնը` Զվյագինցեւան) [6], Իրինա Սնեգովան, Գրաշին եւ, եւ… ես, եւ… երաժիշտներ — 5-6 հոգի:

Ամսույս 28-ին վերջանում է մեր պաշտոնական կյանքը:

Բոլորը, կարծեմ, մեկնելու են:

Իմ ու Գեւորգի միտքը «խարաբ է»:

Այդ «խարաբության» ժամանակ էլ կհիշենք ու կգրենք քեզ:

Հասցեդ փոխված լինի`

նամակներս ետ կստանանք:

Քեզ գրկելուց ու համբուրելուց առաջ սպասում եմ անառակ Գեւորգին, որ մի քանի խոսք էլ ինքը ավելացնի:

Բայց մինչեւ նրա գալը էլի՛ գրկում ու համբուրում եմ քեզ,

սիրելի,

սիրելի

Գ. Խան I.

Քո` Պարույր II

(չմոռանալով Պարույր I Սկայորդուն [7]»:

Նամակն իսկապես լավ նամակ է, սակայն այն ավելի վերաբերում է Մահարի-Սեւակ կապերին, քան այդ օրերի իրադարձություններին, որոնց կողքով Սեւակն անցնում է գրեթե լռությամբ: Պակասը լրացնելու համար բացենք Մահարու
նամակադարանը:

Հունիսի 21-ին Մահարին գրեց Մ. Արմենին. «Գիտեմ, որ պոետները շրջում են
Մոսկվա-Լենինգրադ-Եարոսլավ երթուղիով, չգիտեմ միայն թե ովքեր չեն եղել» :

Նորենցի նամակում նա ստացավ «ովքե՞ր են մեկնել» հարցի պատասխանը: Այդ ցուցակում, Սեւակի ցուցակի համեմատությամբ, չկային ԽՍՀՄ Գրողների միության կողմից Մոսկվայում լրացուցիչ առաջադրված` Մ. Գորկու անվան գրականության ինստիտուտի հետ կապված Սեւակն ու Էմինը, հայ
գրականության մոսկովյան «էմիսարներ» Հ. Սալախյանն ու Գ. Մանասյանը, թարգմանիչներ Վ. Զվյագինցեւան ու Ի. Սնեգովան… Դուրս մնացածների մասին Նորենցը գրել էր. «Չգիտեմ, տեղեկացա՞ր թե հայ պոեզիայի երեկոները ինչ ցուցակով տեղի ունեցան Ռուսաստանում… իմացածդ արժանավորների հետ կային եւ… սակայն նախ ասեմ` ովքեր չկային — Տարոնցի, Վ. Դավթյան (ասում են` «ինքն է հրաժարվել»), Շիրազ եւ ուրիշներ եւ այդ ուրիշների մեջ հաշվիր… քեզ, ինձ եւ այլն… Այսպես են լրբանում մարդիկ եւ այդ լրբությունը մատուցում իբրեւ ազգօգուտ գործ» (10 հուլիսի 1961 թ.):

«Ովքե՞ր չեն գնացել» հարցին պատասխանել է եւ մոսկվայաբնակ Մ. Արմենը. «Ո՞ւմ չէին բերել, հարցնում ես դու: Նորենցին: Նա հին չբերվող է, տրադիցիոն չբերվող: Նեղացել է եւ իրավունք էլ ունի: Չեն բերել նաեւ Շիրազին, քանի որ եթե նրան բերեին, գալուց հրաժարվելու էին Նաիրին ու Սիլվան: Այդ մասին խոսակցությունը եղել է ուղղակիորեն, ես ասում եմ ոչ թե իմ ենթադրությունը, այլ այն հարց ու պատասխանի հիման վրա, որը տեղի ունեցավ իմ ներկայությամբ…»
:

Մահարին անպատասխան նամակներ չէր թողնում: Անհայտ է թե ինչ է գրել նա Սեւակին, բայց ահա Նորենցին` «»Պոեզիայի» մոսկովյան անցուդարձերից
տեղյակ եմ: Վահագը ինքն է հրաժարվել, ճիշտ է, իսկ Շիրազին չեն տարել, որպես զի Զարյանն ու Սիլվան չհրաժարվեն, եւ որպես զի իրենք ազատ շիրազություն անեն… եւ արել են. Զարյանը բարձրացրել է բունտ, որ մի գործարան գնալիս իրեն չեն սպասել, իսկ Սիլվան հարձակվել է Զվյագինցեւայի վրա, որը համարձակվել է «ինչոր Ալիքյանի» մի բանաստեղծությունը թարգմանել եւ տալ թերթերից մեկին…

Ճիշտ ասած ես Սիլվայից չէի սպասում: Գալով Սողոմոնին, քեզ, Կարենցին (Գրաշու չափ չկա՞…) եւ ինձ, դե, սիրելիս, ի հարկե, Բորյանն ու Դարբնին ավելի բան են արել, քան մենք: Արդար լինելու համար ասեմ, որ ես կմասնակցեի այդ «երեկոներին», եթե մնայի Մոսկվայում: Չմնացի: Չուզեցի: 17 տարի եկել, անցել են նման երեկոները, թո՜ղ այդ մեկն էլ: Գլուխը քա՛րը: Չուզեցինք, աղբար, չուզեցինք» :

Ն. Զարյանի «շիրազությունը» կապված էր Լիխաչովի անվան ավտոգործարան մեկնելու միջոցառման հետ: Գրական «մետրը» պետք եղածից ավելի էր սպասեցրել իր պերսոնին եւ խումբը մեկնել էր առանց նրա…

Անպատասխան չմնաց եւ Մ. Արմենը. «Դառնանք խոսենք քո նամակից: Ոչ միայն Նայիրին (որի մասին դու ես գրում), Սիլվան էլ արել է իրեն բաժին ընկած «շիրազությունը». Վերա Զվյագինցեւան Ալիքյանից մի բանաստեղծություն էտվել թերթերից մեկին եւ Սիլվան հարձակվել է Վերայի վրա, որը համարձակվել է
«մի ինչ որ» Ալիքյանից բան թարգմանել: Այս ի՞նչ բարքեր են. Սփյուռքից 3 շնորհքով պոետներ եկան — Թերզյան [8], Արման [9], Ալիքյան [10], այրված
հայրենիքի կարոտով. Թերզյանը նահատակվեց, Արմանը լռեց, Ալիքյանը Մոսկվայում մի կերպ քաշ է տալիս իր գոյությունը ասֆալտից հաց քամելով… եւ այսպիսի հակամարդկային վերաբերմունք:

Գալով Նորենցին… ինչ ասեմ: Նորերը նրան չեն ճանաչում, հները թերագնահատում են, եւ ահա — ողբերգություն մի քանի արարով: Տեսնենք ինչ դուրս կգա նրա «Սասնա տնից». այդ կլինի նրա փրկությունը. 43 տարի գրիչ շարժել եւ տեր լինել միայն մի քանի լավ բանաստեղծությունների եւ ապրել, դժվար գործ է» :

Այսպիսին էր ենթատեքստը Պ. Սեւակի անհայտ նամակի: Վստահ եմ, որ կգտնվի էլի մեկը, որն այս հրապարակումից կանի հետեւություն, թե Մահարու եւ այլոց կապերից իմ գրչի տակ լուսավորվում են «այլոցների» «նեգատիվները»: Բայց դա ինձ հետ կապ չունի` այդպիսին է եղել մեր գրական միջավայրը: Եվ որքան շուտ մենք ընդունենք դա, այնքան քիչ անհիմն հարցեր կդրվեն սեղանին (եւ ոչ թե վրա …):

Ավարտենք հրապարակումը այդ օրերի մասին Վ. Զվյագինցեւայի թողած զուսպ, ըստ ամենայնի չեզոք գրառումով եւ եզրակացությունը թողնենք այդ «մեկերին». «Հաճելի, ինչպես նաեւ անփույթ եւ ամեն տեսակի բաներ շատ կային» [11]:

Նորից գալով Պ. Սեւակի նամակին, ավելացնենք, որ այն լիովին տեղավորվում է Մահարի-Սեւակ կապերի մասին մեր վերջին հրապարակման4 սահմաններում, որի վերաբերյալ մահարիագետների եւ սեւակագետների արձագանքի
բացակայությունը վկայություն է, որ այն ընդունվել է գրական աշխարհի կողմից առանց վերապահության…

Ծանոթագրություններ

1. Մահարին Երեւանից մեկնել էր մայիսի 10-ին: Ենթադրվում է, որ մեկ ամսվա ընթացքում նա Մոսկվայից առնվազն երկու նամակ է գրել Պ. Սեւակին եւ տեղեկացրել միջոցառման նախապատրաստուքների մասին:

2. … …«չդիմացավ պոետի հոգին» (ռուս.):

3. Խոսքը «Բարձունքից բարձունք» հոդվածի մասին է («Գրական թերթ», Եր., 1961, 2 հունիսի, թ. 23):

4. Նույն տարվա գարնանը Սեւակի խնդրանքով Մահարին խմբագրել էր Պետհրատ ներկայացված «Մարդը ափի մեջ» բանաստեղծությունների ժողովածուն: Տես` Գր. Աճեմյան, Մահարի-Սեւակ կապերի վերջին հանգրվանը, «Ազգ»-«Մշակույթ», Եր., 2011, 22 հոկտ., թ. 18:

Ավարտելով խմբագրական աշխատանքը, Մահարին, ամենայն հավանականությամբ, ներկայացրել էր կարծիք` ժողովածուի մասին:

5. Ըստ Մահարու` հրապարակախոս Սեւակը հաճախ է առաջարկել դրույթ, որին հետեւել է դրա մերժման բանավեճը:

6. Ակնարկվում են ռուս բանաստեղծ, թարգմանիչ Վերա Զվյագինցեւայի (1894-
1972) հետ Մահարու վաղեմի կապերը: Վ. Զվյագինցեւան եղել է Մահարու
առաջին թարգմանիչներից մեկը. «Գուրգեն Մահարու «Բալլադ Չալոյի եւ առաջին սիրո մասին» սքանչելի բանաստեղծությունն էլ դարձավ Հայաստան մեկնելու իմ ուղեգիրը: Հիշում եմ, նախքան Հայաստանի հետ ծանոթանալս ես գրեցի «Ես քեզ չեմ տեսել դեռ, ես քեզ կտեսնեմ անպատճառ» բանաստեղծությունը, որտեղ այսպիսի տողեր կային. «Խոսի՜ր ինձ հետ, խոսիր ձայնով Գուրգեն Մահարու…»» (Լ. Մկրտչյան, Հայաստանի բանաստեղծը, Եր., 1974, էջ 20):

Թարգմանիչը Հայաստան եկավ 1936-ի աշնանը, երբ Մահարին ձերբակալված էր:

7. Պարույր Սկայորդի, Ասքանազյան թագավորության հիմնադիրը (մ. թ. ա. VII դար):

8. Անդրանիկ Թերզյան (1927-1952), սփյուռքահայ բանաստեղծ: Ավտովթարի զոհ է գնացել Երեւանում:

9. Արամ Արման (Սուրեն Պասմաճյան, 1923-1994), սփյուռքահայ բանաստեղծ, ներգաղթել է Հայաստան 1946-ին, այնուհետեւ մեկնել է ԱՄՆ: Մահարին գրախոսել է նրա «Հայրենիքի եւ սիրո երգեր» գիրքը: Նրան գրված Մահարու նամակները հայտնաբերված չեն:

10. Աբրահամ Ալիքյան (1929), սփյուռքահայ բանաստեղծ: Երկար տարիներ ապրել է Մոսկվայում, ներկայումս` Լիբանանում: Մահարու հետ ունեցել է տեւական նամակագրություն: Նրան գրված տասնյակ նամակներից պահպանվել է միայն
մեկը:

11. Լ. Մկրտչյան, Հայաստանի բանաստեղծը, էջ 114:
ԳՐԻԳՈՐ ԱՃԵՄՅԱՆ

четверг, 1 декабря 2016 г.

Christmas and New Year’s Day

Christmas or Christmas Day is an annual festival commemorating the birth of Jesus Christ. It's celebrated all over the world.Christmas is a time for family and friends to get together and exchange gifts.Probably the most celebrated holiday in the world.

Christmas traditions all over the world

Mexico: ‘Feliz Navidad!’

In 1828, the American minister to Mexico, Joel R. Poinsett, brought a red-and-green plant from Mexico to America. As its coloring seemed perfect for the new holiday, the plants, which were called poinsettias after Poinsett, began appearing in greenhouses as early as 1830. In 1870, New York stores began to sell them at Christmas. By 1900, they were a universal symbol of the holiday.
In Mexico, paper mache sculptures called pinatas are filled with candy and coins and hung from the ceiling. Children then take turns hitting the pinata until it breaks, sending a shower of treats to the floor. Children race to gather as much of of the loot as they can.

France: ‘Joyeux Noël!’

In France, Christmas is called Noel. This comes from the French phrase les bonnes nouvelles, which means “the good news” and refers to the gospel.
In southern France, some people burn a log in their homes from Christmas Eve until New Year’s Day. This stems from an ancient tradition in which farmers would use part of the log to ensure good luck for the next year’s harvest.

Canada

Most Canadian Christmas traditions are very similar to those practiced in the United States. In the far north of the country, the Eskimos celebrate a winter festival called sinck tuck, which features parties with dancing and the exchanging of gifts.

Greece: ‘Kala Christouyenna!’

In Greece, many people believe in kallikantzeri, goblins that appear to cause mischief during the 12 days of Christmas. Gifts are usually exchanged on January 1, St. Basil’s Day.

End of the Year

Was this year better or worse for you?
What was the happiest thing for you this year?
What was the saddest thing for you this year?
What would you like to change?
Do you have any regrets about this year?
Were there any dreams you couldn’t fulfill?
Did you enjoy last Christmas?

My 2016 isn't such interesting, I can't remember interesting things, but this year isn't bad too, I had many funny days with friends, family, at school. I would like be more clever, but I know I'm very lazy.I haven't many dreams, I have many destinations and I hope that would done from several years.

New Year is coming

Did you believe in Santa Claus when you were a child?
Do you celebrate Christmas in your country?
Do you celebrate Christmas in a traditional way?
Do you enjoy Christmas time?
Do you exchange presents with your friends and with your relatives?
Do you attend any special religious ceremonies during the Christmas season?
Do you have a Christmas tree?
If so, how do you decorate it? When do you put it up?
When do you take it down?
Is it real or artificial?

I think every child believe in Santa, it's very beautiful feeling to believe in Santa, wait for Santa, Love Santa.I Think when child don't believe In Santa he have a bad childhood.
In Armenia Christmas is a very big traditional celebration, and we always celebrate it with pleasure, In a good mood. I like to receive and to give presents, When I like the person I give him everything with pleasure, but when I don;t like the person I don't want to give him something.
Christmas tree is a big part of tradition, Long before the advent of Christianity, plants and trees that remained green all year had a special meaning for people in the winter. Just as people today decorate their homes during the festive season with pine, spruce, and fir trees, ancient peoples hung evergreen boughs over their doors and windows. In many countries it was believed that evergreens would keep away witches, ghosts, evil spirits, and illness.

Do you have a Christmas party at school?
If so, do you take part in it and how do you take part in it?
Do you have any plans to go to a Christmas party?
Have you ever celebrated Christmas in a foreign country?
How do you usually spend New Year’s Eve? How about New Year’s Day
What is the typical menu for a Christmas meal in your family? (… in your country?)
What kind of interesting things do you do for Christmas in your home country?
What kind of presents do you expect to get this Christmas?
Do you give Christmas presents?

If so, whom do you give Christmas presents?
Every year we have a carnaval in our school. This year my family and I planned to celebrate Christmas party in our new house. I celebrate Christmas party in a foreign country several times , we went to Islands. This year I want to decorate our home very comfortable, nice, lightly. This year I will buy presents for my family.

вторник, 29 ноября 2016 г.

Essay 1

Nowadays more people are choosing to live with friends or alone rather than with their families. This trend is likely to have a negative impact on communities.

To what extent do you agree or disagree with this opinion?
You should use your own ideas, knowledge and experience and support your arguments with examples and relevant evidence.
Write at least 250 words.

Nowdays you can rarely senn such situations when person want to live alone. I think it's more comfortable when the person has high mental abbillity, but when the person want to establish itself it's very wrong why not dangerous. This sitauation often we can see In America, because children and their parents are more freethinker.It's not common In Armenia.
When person decided to live alone he have to realize that it will affect every detal of his life, for example how much you can spend In a week and etc.
But the People who live alone enjoy more freedom than those who are living with family.

воскресенье, 9 октября 2016 г.

Մրգավան

Բիբլիական Արարատ լեռան հայացքի ներքո է գտնվում Մրգավան գյուղը՝ Որևան քաղաքից հարավ-արևմուտք 25 կմ հեռավորության վրա:
Գյուղի բնակչությունը զբաղվում է խաղողագործությամբ, բանջար-բոստանային, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և անասնապահությամբ:
Գյուղը մոտ է մի շարք պատմամշակութային հուշարձանների և հնավայրերի:
Շեն ու մեծ գյուղ է Մրգավանը, փողոցները լայն են, ուղիղ ու բարեկարգ, տները քարե, բարետես: Գյուղի մեջ հուշարձան աղբյուր կա՝ բազալտից:
Գյուղը ունի երկու եկեղեցի՝ Սուրբ Աստվածածին և Սուրբ Հակոբ: Սուրբ Աստվածածինը կառուցվել է 1833թ. Մուխսի Բադալի և Վարդանի կողմից: Եկեղեցին գործել է մինչև 1919թ.: Ըստ ավանդույթի Սուրբ Հակոբ եկեղեցին կառուցել է բարերար Անդրեաս Սարգսյանը (վաճառական) մոտավորապես 1901-1908թթ., շինարարական աշխատանքներին մասնակցել է ողջ գյուղը:Եկեղեցու կառուցման ժամանակ Մասիսի լանջին գտնվող Ակոռի գյուղի Սուրբ Հակոբ եկեղեցուց քար են բերում, դնում եկեղեցու հիմքում: Ակոռի գյուղը Սուրբ Հակոբ եկեղեցու հեռավորությունը մինչև Արաքս գետը նույնն էր, ինչ-որ Մրգավան գյուղինը:
Ամեն մարդու ծննդավայրը իր բնաշխարհով, մարդկանցով, ապրելակերպով նրա համար թանկ է ու անգնահատելի, ուստի յուրաքանչյուրը պետք է իմանա իր կենսագրությունը, տոհմածառը, ծննդավայրի պատմությունը, որը հիմք է տալիս սիրելու իր երկիրը, հայրենիքը և աշխարհը: Ով սիրում է իր հայրենիքը, չի կարող այն թողնել ու գնալ օտար երկրներ՝ փնտրելու այնտեղ <<դրախտային>> կյանք: Բայց արտագաղթը փաստ է:

среда, 1 марта 2017 г.